Gospodarowanie nieczystościami ciekłymi – zmiany w przepisach
Od 9 sierpnia 2022 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące gospodarowania nieczystościami ciekłymi, które nałożyły na samorządy oraz właścicieli nieruchomości nowe obowiązki, pod groźbą kar.
Zmiany przepisów wynikają z dostosowania prawa polskiego do dyrektyw unijnych. Polsce grożą unijne sankcje, za nierealizowanie traktatowych zobowiązań dotyczących postepowania z nieczystościami ciekłymi. Zmiany wprowadzono w trzech ustawach, w tym w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dla przypomnienia, ustawa ta określa między innymi obowiązki właścicieli nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych. W sytuacji, gdy nie istnieje techniczna możliwość podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacji sanitarnej, nieczystości ciekłe mogą być odprowadzane wyłącznie do szczelnych zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków.
Pierwsza zmiana dotyczy rozszerzenia definicji nieczystości ciekłych o osady gromadzone w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Dotychczas dotyczyła tylko ścieków gromadzonych przejściowo w zbiornikach bezodpływowych. Zmiana ta oznacza, że zarówno właściciele zbiorników bezodpływowych, jak i przydomowych oczyszczalni ścieków są zobowiązani do zawarcia umowy z podmiotem posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych.
Sposób opróżniania zbiorników bezodpływowych i osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy jest określony w Regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie Kętrzyn.
Właściciele nieruchomości wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe są zobowiązani opróżniać je z częstotliwością zapewniającą niedopuszczenie do ich przepełnienia, lecz nie rzadziej niż 1 raz na 3 miesiące.
Właściciele nieruchomości wyposażonych w przydomowe oczyszczalnie ścieków zobowiązani są usuwać osady ściekowe ze zbiorników oczyszczalni zgodnie z instrukcją eksploatacji oczyszczalni ale nie rzadziej niż 1 raz w roku
Nowelizacja ustawy wprowadziła nowe przepisy odnoszące się do kontroli przestrzegania przepisów związanych z właściwym postępowaniem z nieczystościami ciekłymi.
Zgodnie z art. 6 ust. 5a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wójt kontroluje:
- posiadanie umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków,
- zgodność postanowień umów z wymaganiami określonymi w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy,
- dowody uiszczania opłat za opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków.
Jedną z największych zmian przepisów w zakresie kontroli jest wprowadzenie cykliczności. Wójt został zobowiązany prowadzić kontrolę, w zakresie opisanym powyżej, co najmniej raz na dwa lata zgodnie z planem kontroli, określającym co najmniej wykaz podmiotów podlegających kontroli w okresie kontrolowanym.
Pierwszy dwuletni okres kontrolny rozpoczął się z dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. od 9 sierpnia 2022 r. i trwa do 8 sierpnia 2024 r. Oznacza to, że każdy właściciel nieruchomości, który jest zobowiązany do odprowadzania nieczystości ciekłych do zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków, zostanie poddany kontroli w terminie do 8 sierpnia 2024 r. (niezależnie od tego, ile razy był kontrolowany do tej pory) oraz będzie poddawany kontroli z częstotliwością co najmniej raz na 2 lata.
Nowelizacja ustawy wprowadziła również przepis szczegółowy dotyczący sposobu przeprowadzania kontroli. Stosuje się do niej przepisy art. 379 i art. 380 Prawa ochrony środowiska. Zgodnie z nimi, kontrolujący jest upoważniony miedzy innymi do żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego oraz żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli. Z czynności kontrolnych kontrolujący sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kontrolowanej osobie fizycznej lub kierownikowi kontrolowanego podmiotu. Z punktu widzenia nowych przepisów dotyczących kontroli istotne znaczenie odgrywa także wprowadzony nowelizacją przepis karny do art. 10 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, zgodnie z którym, kto utrudnia lub udaremnia przeprowadzenie ww. kontroli podlega karze grzywny.
Czego mieszkańcy mogą się zatem spodziewać?
Właściciel nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych zostaną wezwani do urzędu gminy w celu przedłożenia umowy oraz dowodów uiszczania opłat w ww. zakresie. Kontrolujący będzie sprawdzał, czy ilość wywiezionych za pośrednictwem podmiotu uprawnionego nieczystości ciekłych pokrywa się z ilością pobranej wody w danym okresie. Pod uwagę będzie brane zużycie wody według wskazań licznika lub normy wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody.
Jakie są konsekwencje nieposiadania umowy oraz dowodów uiszczania opłat za usługi w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków? W takim przypadku gmina przejmuje obowiązek opróżniania zbiornika bezodpływowego lub osadnika w instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków od właściciela nieruchomości i zobowiązuje go decyzją do m.in. uiszczania opłat wyliczonych z zastosowaniem górnych stawek opłat. Na podstawie Uchwały Rady Gminy Kętrzyn z dnia 7 czerwca 2023 zostały określone górne stawki opłat tj.
- 76,90 zł brutto za 1 m3 od właścicieli nieruchomości za opróżnianie zbiorników bezodpływowych
- 153,90 zł brutto za 1m3 z osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków.
